26.04.2016 _ Унпа тивĕçлипе мăнаçланаççĕ

 Апрелĕн 26-мĕшĕ - радиаци синкерĕнче вилнисене асăнмалли кун. Шăпах 30 çул каялла Чернобыльти АЭСăн тăваттăмĕш энергоблокĕнче çĕрлехи вăхăтра хăрушă инкек пулнă.

Чернобыльти атом электростанцийĕнче аварие сирсе яма хутшăннисенчен районта паян вунпĕрĕн пурăнаççĕ. Вĕсенчен пĕри - Тĕмерти Николай Козлов.

Çар службине тăриччен те, хĕсметрен таврăнсан та "Победа" совхозра ĕçленĕ. Чылай хушă хир карапĕн штурвалĕ умĕнче тăнă, комбайнер пулнă. Мăшăрне те хăй пекех маттуррине, хитрине, ĕçре пултаруллине суйланă. Салтакран таврăнсан çамрăксем мăшăрланнă, кил-çурт çавăрнă, икĕ ача пăхса ỹстернĕ. Хĕрĕпе ывăлĕ вĕренсе алла професси илнĕ. Хăйсем лайăх кинпе кĕрỹ тĕлне пулнишĕн чунтан хĕпĕртеççĕ. Мăнукĕсем те савăнтараççĕ ăшă кăмăллă асламăшĕпе аслашшĕне, кукамăшĕпе кукашшĕне. Пĕри аслă вĕренỹ заведенийĕнче вĕренет. Иккĕшĕ шкулта тĕрлĕ конкурс-тупăшусенче пысăк ỹсĕмсем тăваççĕ. Çуллахи каникула ялта ирттерме юратаççĕ.

Николай Игнатьевич - пĕвĕпе кĕрнеклĕ те çỹллĕ. Чернобыльте инкек пулсан, шăпах сывлăхлă та çирĕп кăмăл-туйăмлă арçынсене суйласа илнĕ ĕнтĕ. Службăра та дисциплинăллă, çĕршыв умĕнчи тивĕçне пурнăçланă çĕрте кунта та малтисен ретĕнче пулнă.

-Хỹтĕлев хатĕрĕсемпе усă курнă пулин те, çавах радиаци çăтнă ĕнтĕ. Питĕ шел вăхăтсăр çĕре кĕнисене. Хамăр ялти Петр Сидоровăн кун-çулĕ те ытла кĕске пулчĕ, - аса илет 30 çул каялла Чернобыльти инкеке сирме хутшăннă Николай Козлов. -Тĕмертен тăваттăн пулнă эпир. Леонид Ильич Максимовпа Петр Павлович Кайсарова вăрăм ĕмĕр, ырлăх-сывлăх сунасшăн. Чернобылецсенчен ытларахăшĕ инвалид пулса юлнă ĕнтĕ. Хамăн та шăмăсем сураççĕ, юн пусăмĕ ỹснипе нушаланатăп. Ытти чирсем аптăратаççĕ.

Николай Игнатьевич çулталăкра темиçе хутчен ятарлă сиплев учрежденире выртса сывлăхне çирĕплетет. Унăн кăкăрне 7 медаль илемлетет. Н.Козлов пек çынсем хăрушлăха пăхмасăр Чернобыль АЭСĕнчи инкеке сирме хутшăнман пулсан, сиенĕ этемлĕхшĕн мĕн тери пысăк пулнă пулĕччĕ. Çавăнпа çемьере те çывăх çыннин паттăрлăхĕпе тивĕçлипе мăнаçланаççĕ.

Сывлăхĕ тăрук аптăранă вăхăтра юнашар яланах Турă панă юратнă мăшăрĕ. Хăвăрт укол тăвать, эмелне парать. Маруç аппа тесен ăна ялта пĕлмен çын çук та пулĕ. Пенсие тухичченех Тĕмерти участок больницинче медсестрара ĕçленĕ вăл.

Чернобыль катастрофине пĕтерме хутшăннисене хỹтĕлес тĕллевпе "Радиаципе сиенленнĕ граждансене социаллă хỹтлĕх парасси çинчен" саккун йышăннă.

-Тин кăна Шупашкартан сипленсе килчĕ. Тавах, патшалăх тĕрлĕ çăмăллăхсем туса парать, - тет Мария Васильевна. -Анчах сывлăха нимĕнпе те илеймĕн çав.

- Çав хăрушă кунсенче те асра юлнă самант пулнах пулĕ,- интересленетĕп эпĕ.

- Йĕри-тавра чуна çỹçентерекен шăплăхчĕ. Кĕме юраман зонăна йĕплĕ пăралукпа карса илнĕ. Пĕррехинче вăрман хĕрринчи кỹлĕре хур кăвакалсем ишсе çỹренине асăрхарăмăр. Пĕчĕкскерсене тин кăна амăшĕ пусса кăларнă пулас. Яланах çав ỹкерчĕк куç умне тухать,- терĕ Николай Игнатьевич.

Кăçал Тĕмерти Козловсен çемйинче пысăк уяв - çак хисеплĕ мăшăр 50 çул пĕрле пурăннине, ылтăн туя, паллă тăвĕ. Ырă та вăрăм кун-çул сунар вĕсене.

Р.ШУМОВА.

АУ «РЕДАКЦИЯ ЯНТИКОВСКОЙ РАЙОННОЙ ГАЗЕТЫ «ЯЛ ĚÇЧЕНĚ» («СЕЛЬСКИЙ ТРУЖЕНИК») МИНИНФОРМПОЛИТИКИ ЧУВАШИИ