Публикации » Квотǎсем, «тунеядецсем» тата уголовнǎй яваплǎх çинчен

Инвалида чăрмав вырăнне хурса йышăнмалла мар, аталанма, тăрăшса ĕçлеме майсем туса парсан вăл тепĕр вăй питти кадртан та ирттерме пултарать. Чăваш Республикин Халăха ĕç­пе тивĕç­терекен службин пуç­лăхĕ Сергей Димитриев ертсе пынипе Чăваш Енри инвалидсен ĕç вырăнĕсене квотăлас ыйтупа Шупашкар район администрацийĕнче иртнĕ канашлу çакăн пек шухăш çинче никĕсленчĕ.

Ĕç­пе тивĕç­терекен кашни çыннăн çак чăнлăха чунпа йышăнмалла. Йышăнма килĕшменнисене хистеме вара закон та пур. Вăл çĕнĕлле ĕç­леме пуç­ланăранпа виçĕ уйăх кăна иртнĕ-ха, хăш-пĕр предприяти-организаци официаллă документ ыйтнине мĕнлерех пурнăç­лани пирки вара халех пĕтĕмлетÿ тума пулать.

Шупашкар районĕнчи Халăха ĕç­пе тивĕç­терекен центрта паянхи кун тĕлне ĕç шыракан 44 инвалид шутра тăрать. Вĕсенчен кашнийĕнпе пайăррăн ĕç­леме ятарлă специалист та çирĕплетнĕ. Ведомствăн халăха ĕç­пе тивĕç­терес тĕлĕшĕнчи 2011-2013 çулсенчи тĕллевлĕ программипе килĕшÿллĕн, пĕлтĕр ĕç шыранă май йывăрлăхсемпе тĕл пулнă 4 инвалида вăхăтлăх ĕçе вырнаç­тарнă. Шупашкар районĕнчи центр директорĕ Олег Александров 2010 çулта ку кăтарту 3 пулнине пĕлтерчĕ. Вăхăтлăх вăй хунă тапхăрта вĕсем пурте патшалăхăн 1700 тенкĕлĕх пулăшăвне илнĕ. Килĕшÿпе пăхнă вăхăт иртнĕ хыç­çăн вара организацире малаллахи йĕркепех тăрăшнă. Çак программа шайĕнчех Шупашкар районĕнче 2 инвалид професси пĕлĕвне ÿстернине палăртма кăмăллă. Халăха ĕç­пе тивĕç­терессипе çыхăннă лару-тăру çивĕчлĕхне сирмелли иртнĕ çулхи хушма мероприятисен программипе килĕшÿллĕн инвалидсем валли районта 12 ĕç вырăнĕ йĕркеленĕ. Çак тĕллевпе центр 600 пин тенкĕ укçа хывнă – кашниншĕн 50 пиншер.

Бухгалтер, хуралçă, сапожник, радиомеханик, сутуçă, çĕвĕç, суту-илÿ залĕн менеджерĕ… – вĕсем алла илсе паян ăнăç­лă ĕç­лекен профессисене татах та тăсма пулать. Кунсăр пуç­не хăйĕн ĕç­не уç­ма пĕлтĕр иккĕшĕ патшалăх субсидине те тивĕç­нĕ. 2010 çулта патшалăхăн 58 пин тенкĕпе танлашакан пулăшăвĕпе виç­çĕн усă курнă. Паян вĕсем выльăх-чĕрлĕх, чăх-чĕп ĕрчетсе тупăш илеç­çĕ. Сергей Петрович вара çакăнпа кăна çырлахмалла маррине палăртса хăварчĕ: «Вĕсенчен конкуренцие тÿсекен ĕç вăйĕ тумалла». Тĕрĕссипе, çакăн пек майсем çук мар. Мамăк фабрикинче, акă, çĕвĕç­сем кирлĕ. Çак профессие предприятирех алла илме май пурри çинчен Олег Иванович фабрика директорĕпе Владимир Шайкинпа канашлу залĕнчех калаç­са татăлчĕ.

2011 çулта 100 çынран ытларах вăй хуракан предприяти-организаци 18 пулнă. Çак уйăх пуç­ламăшĕ тĕлне квотăсене районти 15 предприяти валли шута илнĕ. Вĕсем тăрăх пăхнă вакансисен йышĕ 69. Хальлĕхе 53-шне кăна йышăннă. Ку кăтартăва районта 76,8% чухлĕ пурнăç­ланă. «Закон тăрăх организацисен çакăнпа çыхăннă отчетпа вăхăтра тивĕç­терсе тăмалла», – аса илтерчĕ Олег Иванович аттестаци пĕтĕмлетĕвĕсем тăрăх квота шучĕ чакассине систернĕ май.

Паянхи кун тĕлне квотăна тултарманнисен йышĕнче – «Приволжский» учхоз, «Юрма» агрохолдинг, Ишлей райповĕ, «Волжанка», Солнечный берег» кану комплексĕсем, Электромеханика завочĕ, Шалти ĕç­сен министерствин Шупашкар районĕнчи пайĕ, Тутаркасси чăх-чĕп фабрики, Мамăк фабрики.

Килĕшекен профессие алла илсе ăнăç­лă вăй хурасси çынран хăйĕнчен те нумай килет. «Хăш-пĕр чухне воспитани мелĕсемпе те усă курма пĕлмелле», – терĕ Сергей Петрович. Чăнах та, кунашкал тĕслĕх сахалах мар. Акă центртан янипе ĕç шыраса килет те пĕри – хирĕç­лесе çырса пама ыйтать. «Мана пурăнма аннен пенсийĕ те, арăмăн ĕç укçи те çитет», – тет сĕмсĕррĕн. «Тахçан вĕсене «тунеядецсем» тетчĕç, халĕ унашкал ăнлав çук ĕнтĕ, – терĕ республика ведомствин ертÿçи канашлăва пухăннă предприяти представителĕсене пулăшма ыйтса. – Инвалидлăхшăн пособи тÿлеç­çĕ-ха, анчах май пур тăк çынсене хăйсене тар тăкса ĕç­леме вĕрентмеллех».

Шупашкар район администрацийĕн пуç­лăхĕн çумĕ Зоя Маслова пĕрлехи вăйпа, алла-аллăн пурнăç­ланă ĕç çеç лайăх кăтарту кÿнине палăртрĕ, район прокурорĕн çумĕ Петр Анисимов закона пăхăнма килĕшменнишĕн яваплăх пуррине аса илтерчĕ. «Ĕç сĕнекенсем тĕлĕшĕпе çак таранччен çирĕп мерăсем йышăнманччĕ-ха. 2010 çулта, сăмахран, чи «йăваш» çулпа кайса 18 организаци валли çитменлĕхсене пĕтерме хушса прокурор представленийĕ хатĕрлерĕмĕр. Унтанпа нимĕн те улшăнмарĕ, – терĕ Петр Валерьевич. – Çав çулах, акă, инвалид валли ĕç вырăнĕ йĕркелемелли пирки Ишлей райповĕ тĕлĕшпе суда тавăç тăратнăччĕ – пурнăç­ларĕ, ку хутĕнче вара предприяти каллех йĕркене пăхăнманнисен йышĕнче». Суд предприятин инвалид валли ĕç вырăнĕ йĕркелемелли çинчен йышăну турĕ тейĕпĕр, анчах та ăна пурнăç­ламасан уголовнăй яваплăх кĕтни çинчен те манмалла мар.

сăмах май

2011 çул вĕç­леннĕ тĕле Шупашкар районĕнче 3351 инвалида шута илнĕ. Вĕсенчен 1500-шĕ тĕрлĕ çĕрте вăй хума юрăхлă. Ĕç вырăнĕ тупас тĕллевпе вĕсенчен 134-шĕ Халăха ĕç­пе тивĕç­терекен центра пулăшу ыйтма килнĕ. Вырăнти ведомство пулăшнипе хальхи вăхăтра 35-шĕ Шупашкар районĕнчи предприяти-организацинче вăй хурать.

пĕлетĕр-и эсир?

2011 çулхи ноябрĕн 25-мĕшĕнче йышăннă «Чăваш Республикинче инвалидсен ĕç вырăнĕсене квотăпа тивĕç­тересси çинчен» законпа килĕшÿллĕн, 100 çынран ытларах вăй хуракан предприяти-организацире инвалидсем валли ĕç вырăнĕ хатĕрлемелле. Документа кĕртнĕ çĕнĕ улшăнусем тăрăх – предприятире тăрăшакансен вăтам хисепне шутланă чухне сывлăхшăн сиенлĕ ĕç вырăнĕнче тăрăшакансен шутне тĕпе хурĕç.