Таушкасинский территориальный отдел Цивильского муниципального округаОФИЦИАЛЬНЫЙ САЙТ
Орфографическая ошибка в тексте

Послать сообщение об ошибке автору?
Ваш браузер останется на той же странице.

Комментарий для автора (необязательно):

Спасибо! Ваше сообщение будет направленно администратору сайта, для его дальнейшей проверки и при необходимости, внесения изменений в материалы сайта.

Публикации » Пур ес те укса-тенке ыйтать

01 марта 2011 г.

 2003 сулхи октябрен 6-мешенче 131-меш номерле «Рассей Федерацийенче выранти хайтытамлаха йеркелемелли петемешле принципсем» федералла саккуна йышаннаранпа сиче сул иртре. Ял тарахесенче ку енепе ессем менле пыни тата кулленхи есри проблемасем синчен тавашкасси ял тарахен пуслахе галина Геннадьевна Александрова каласа парать.


Пуслах сине хуракан яваплах сав тери пысак. Чи малтанах унан пурнасри менпур обласра компетентла пулмалла, халаха интереслентерекен менпур ыйтусене хурав пама пелмелле, сав вахатрах саккунсене те пелсе тамалла. Г.г. Александрова сакна лайах анланать, саванпах енте хайен пелевне устерес телешпе нумай еслет, ытти ял тарахесен пуслахесемпе канашлать. «Ку есре эпе сене сын, сапах та еслес тата малалла анталас камал пысак. Халах шанна тивесе турре калармаллах», - тет Галина Геннадьевна.

Кулленхи ес-хелте пуслаха мен пашархантарать-ха? Чи малтанах ку е тепер ыйтава татса пама укса-тенке ситменни. Сака палла, ял тарахесен бюджечен пысак пайе дотаци уксисенчен тарать, савна май султалак пусламешенче ку е тепер сферана менчухле укса хывса хаварнинчен килет. Кунта вара сапларах пулса тухать: республикари Финанс министерстви укса-тенкене сын шутне кура пайлать. Ку мене пелтерет-ха? Яла укса-тенке унта пуранакансен йышне кура уйарассе. Енчен те статистика катартавесемпе пелтер ку ял тарахенче сын шучечакре пулсан, сене султа сак ял тарахне укса сахалтарах лекет. Логикапа шухашласан ку терес пек, анчах та практика катартна тарах лару-тару урахларах пулса тухать. Тавашкасси ял тарахенче, самахран, касалхи сул валли дотацине печеклетнине пула Тенсерти тата Тарваш ялесенчи клубсене юрахсара тухна пирки тата унта еслекен культура есченесене тулеме укса-тенке сителексеррипе хупма тивне. Сапла майпа вара ялйыш культура вучахесер тарса юлна, самраксем — дискотекасар, ачасем — терле кружоксемсер.

«Бюджетра укса сукпа перех, саванпах енте ана аста печеклетме, аста чакарма, хашенне ставка печеклетме тивет», - тет Галина Геннадьевна культура сферин лару-таравепе паллаштарна май.

Касалхи юрла хел пуслах умне хайне майла тепер каткас ыйту каларса таратре — сул-йерсене вахатра тасатса тарасси. «Хусалахсем ура синче сиреп тана сулсенче ку ыйтава татса пама йывар пулман. Выранти ял администрацине весем палармалла пулашу куне. Вал шутра юр хырса тарассипе те ыйту тухса таман. Касал варасул-йерсене тасатса тама килешу туна организацисем хайсен тивесесене юр нумай укне пирки пурнасласа елкереймессе. Савна пулах енте, хамаран татса пама тивет. Пулашу ыйтса «Тиньговатово» нефть услакан станцине, «Воддорстрой» перлешеве час-часах шанкаравлатпар. Сак организацисен ертусисене йывар вахатра пире анланнашан тата техникапа тивестернешен тав таватпар. Савах та тем пек тарашсассан та, хаш-пер ялсенче вахатра юр тасатма сав-савах елкерейместпер», - тет пашарханса ял тарахен пуслахе.

Хайсен аллинче техника пулманни тепер ыйтура та чармав каларса таратать. Уса курман серсене пусасавранашне кертеймессе. Паян Тавашкасси ял тарахен территорийенче 499 гектар серпе теллевле уса курмассе. Весене есе кертме инвесторсем шыраман мар, паллах, анчах та кирле результат патне пырса тухман-ха. Ял тарахен ку есе хайен вайепе тума май сук. «Коммунар» хусалах (ертуси И.Н. Федоров) хайен сересемсер пусне малтан «Дружба» хусалахан пулна серсен пер пайепе — 202,6 гектарепе уса курни те тем пекех лайах. Сав вахатрах сынсем хайсен сер пайесене илес телешпе те суреклерех еслессе-ха.

Ялта тирпей-илем кертес ыйту та сивеч тарать. «Ку телешпе сиче ял валли пуре те 20 пин тенке кана уйарна, - тет Галина геннадьевна. - Хаварах шухашлар-ха, ку укса-тенке мен тума ситет?». Сав вахатрах шыв парахен системисем тахсанах кивелсе-юханса петне, пер весем шатассе, весене улаштармалла, юсамалла. Эпир пына кун та Старак яленче ванна шыв системине пирен кус уменче юсарес.

«Пер сака савантарать, ял сыннисем выранта тухса тана лару-тарава тата бюджет укси-тенки ситменнине анланассе», - тет Галина Геннадьевна. Ял тарахенчи тепер сивеч ыйту вал — халаха кирле-кирле мар вырансенче суп-сап купи тума юраманнине анлантарасси. «Паянхи каласупа уса курса манан ял сыннисене сапла ченсе калас килет: суп-сапсене ятарласа уйарна вырана — Молодежная ураме патне парахар. Кунтан весене илсе тухма самалтарах. Сырмасенчи суп-сапшан та ял тарахне штрафлассе, савна май администраци есченесен весене пустарса суресе тракторпа илсе тухма тивет. Каланине анланасса шанатап, хиресле пыракан сынсене вара штраф кетет. Ку мера патнех ситерес килмест, паллах. Пер-перне анланасса шанатап», - тет Галина Геннадьевна.

Ял администрацийен есе-хелне санаса таракансем сахал мар, весен шутенче район прокуратури те, роспотребнадзор та, милици те, пушар сотрудникесем те. Весем ыйтнипе администраци есченесен нумай хут есе витер тухма тивет. Сака весен кулленхи есенчи вахатне туртса илет. «Тем пек пулсан та еслетпер, халаха терле ыйтусенче пулашма тарашатпар. Паян ял сыннисене вара паха шывпа тивестерес, сене урамсене газификацилес ыйтусем хумхантарассе. Ку енепе сынсем хайсем те пусарулахне катартма тата хайсен пурнас шайне лайахлатма тарашассе.

Самах май халахпа еслеме пелекен, умма тухса таракан ыйтусене татса пама канашпа тата конкретла еспе пулашса пыракан сынсене — район администрацийен пуслахне Ю.М. Николаева, район специалисчесемпе бухгалтересене тата ял тарахесен пуслахесене тав туса хаварасшан. Кулленхи есре выранти администраци тата культура есченесен, Тавашкассинчи шкул дирекцийепе коллективен пулашавесемсер еслеме йывар пулна пулечче, терле пусарусене пурнаса кертме пулашнашан весене те пысак тав», - тет ял тарахен пуслахе Г.Г. Александрова.


Источник: "Цивильский вестник"

Мой МирВКонтактеОдноклассники

 

Система управления контентом
TopList Сводная статистика портала Яндекс.Метрика