10 ноября 2012 г.
Ял çыннисем патшалăх пулăшăвĕпе анлă усă курса килти хушма хуçалăхĕсене аталантарнă май кулленех район территорийĕнчи пасарсене выльăх-чĕрлĕх тата ÿсен-тăран продукцийĕ йышлă тухать. Ку лайăх, анчах çакăн хыçĕнче халăх сывлăхне сиен кÿме пултаракан хăрушлăх пытанни пирки те манмалли çук. Çакна суту-илĕве тухаканпа пĕрлех тавар туянма пыраканăн та асра тытмалла. Кунти асăрхаттарусемпе паян пирĕн вулакансене Чăваш Республикин Патшалăх ветеринари службин надзор пайĕн пирĕн районпа ĕçлекен аслă инспекторĕ О. ВОРОБЬЕВ паллаштарма кăмăл турĕ.
– Олег Александрович, ЧР Патшалăх ветеринари службин тытăмĕнче надзор ĕçĕ – çĕнĕ структура. Апла пулсан хăйĕн килти хушма хуçалăхĕнче туса илнĕ выльăх-чĕрлĕх продукцине вырăнти пасара суту-илĕве илсе тухаканшăн та хушма яваплăх хушăнать. Çапла мар-и;
– Яваплăх ÿснине эсир тĕрĕсех палăртатăр. Раççей Федерацийĕн тата Чăваш Республикин саккунĕсемпе килĕшÿллĕн ялта пурăнакансем пасарсене илсе тухакан пĕтĕм апат-çимĕç продукцийĕн санитари тĕлĕшĕнчен пахалăхлă пулнине çирĕплетме обязательнăй тĕрĕслев витĕр тухмалла. Килти хушма хуçалăхсемпе хресчен (фермер) хуçалăхĕсенче тата ял хуçалăх производство кооперативĕсенче выльăх продукчĕсемпе суту-илÿ калăпăшĕ пысăк пулнăран кашни ял тăрăхĕнчех патшалăх ветеринари участокĕсем пур. Апат-çимĕç пахалăхне пăхса тăма ветеринари учрежденийĕсен специалисчĕсене хушнă. Район территорийĕнче виçĕ пасар ĕçлет: Муркашра, Москакассинче тата Мăн Сĕнтĕрте. Кунти продуктсен пахалăхне выльăх чирĕсемпе кĕрешекен районти станцин ветврачĕсем тата Мăн Сĕнтĕрти ветлечебница ертÿçи пăхса тăраççĕ.
– Пасара килти хушма хуçалăхра туса илнĕ продукципе тухас пулсан чăн малтанах мĕн шута илмелле-ха;
– Кирек епле ĕçре те хăйĕн йĕрки пуррине палăртса хăварассăм килет. Пасарсем те унран айккинче тăрса юлмаççĕ. Килти хушма хуçалăх тытаканăн та пĕрлешÿллĕ хуçалăхсенни пекех пасарсенче апат-çимĕç продукчĕсем сутма çак йĕркене пăхăнмалла:
– малтанах выльăх-чĕрлĕх сутнă чухнехи асăрханулăх пирки. Килти хушма хуçалăхран пасара выльăх илсе тухаканăн хăйĕнпе пĕрле выльăх сыввине çирĕплетекен 4-мĕш формăллă ветсправка илмелле;
– промышленноçра кăларнă ашран тунă хатĕр изделисемпе, сĕтпе тата сĕт продукчĕсемпе, консервăсемпе, чăх çăмартисемпе тата ыттисемпе сутă тума çав продуктсен пахалăхĕпе хăрушсăрлăхне çирĕплетекен документсем сутма тухакан çумĕнче пулмалла;
– килти хушма хуçалăхран пусса тирпейлесе тухнă аш тĕлĕшпе выльăхăн сывлăхĕ епле пулнине çирĕплетекен ветеринари справки е клемленин свидетельстви кирлĕ;
– килти хушма хуçалăхран е хресчен (фермер) хуçалăхĕнчен сĕт тата унран хатĕрленĕ продукци илсе тухса сутă тума та выльăхăн сывлăхĕ тĕ-лĕшпе вырăнти эпизоотиллĕ лару-тăрăва çирĕплетекен 4-мĕш формăллă ветеринари справки кирлĕ. Йĕркене пăсас мар тесен сутуçăн çумра çирĕплетнĕ йĕркепе панă медицина кĕнеки пулмалла;
– килти хушма хуçалăхран е хресчен (фермер) хуçалăхĕнчен илсе тухнă чăх çăмарти тĕлĕшпе те чăхсен сывлăхĕ епле пулнине тата вырăнти эпизоотиллĕ лару-тăрăва кăтартакан ветеринари справки кирлĕ;
– хушма хуçалăхсенчен пасарсене илсе тухакан пыл валли вара ветсправкăпа пĕрлех тĕрĕслевçĕсем утар тĕлĕшпе паспорт та ыйтĕç;
– пулăпа сутă тума çумра ветеринари свидетельстви (справки) пулмалла;
– пасара кăларакан çĕр улми, пахча çимĕç, улма-çырла, типĕтнĕ улма-çырла, мăйăр, типĕтнĕ кăмпа тĕлĕшпе вырăнти патшалăх ветлабораторийĕнче ветеринарипе санитари экспертизи туни кирлĕ;
– килти хушма хуçалăхран е хресчен (фермер) хуçалăхĕнчи теплицăсенчен пасара суту-илÿ тума илсе тухнă ÿсен-тăран продукцийĕн те ветеринари тĕрĕслевĕ пулмалла;
– тип çупа (промышленноçра хатĕрлени пулмасан) акмасăр çитĕнекен çимĕçсене, çырласене, чĕрĕ кăмпасене сутма çумра пасарсенчи лабораторисенче илнĕ ветеринарипе санитари пĕтĕм-летĕвĕ пулмалла;
– тăварланă-йÿçĕтнĕ, маринадланă çимĕçсем валли суту-илÿ правилисене пăхăннипе пĕрлех пасарсенчи лабораторисенче илнĕ ветеринарипе санитари пĕтĕмлетĕвĕ кирлĕ;
– таса михĕсене тултарнă е ытти савăтсенчи тырăсемпе кĕрпене, çăнăха сутма пасарсенчи лабораторисенче илнĕ ветеринарипе санитари пĕтĕмлетĕвĕ пулни лайăх.
Обязательнăй йĕркепе сертификат кирлĕ продукцие çав сертификатсен копийĕсемпе те сутма ирĕк пур.
Паян ял хуçалăх производство кооперативĕсемпе пĕрлех килти хушма хуçалăхсем те утă-улăм нумай туянаççĕ. Кун пек чух сутакансен çумĕнче асăннă продукцин ветеринари хăрушсăрлăхĕ пирки 4-мĕш номерлĕ справка е 3-мĕш номерлĕ ветсвидетельство пулмалла.
Источник: "Çĕнтерÿ ялавĕ"