Публикации » Ĕçне кура хисепĕ

35 çул утать шкулалла математика учителĕ Ф. Чернова. Миçе çĕр ача пĕлÿ илмен-ши çак хушăра унăн урокĕсенче! Пурне те ас тăвать Фаина Васильевна. Кашнийĕн тăрăшулăхне, шухăш-кăмăлне, пултарулăхне пĕлет. Урока хатĕрленмен ачана вăрçса-хăтăрса тăкасси çук унра. Тен, ача темăна ăнланман е килте пăтăрмах сиксе тухнă. Кашнийĕшне ятран чĕнесси те йăлара. Çакă çитĕнекен ăрупа çывăхлатнине çирĕплетет. Ачана амăшĕ те ятранах чĕнет-çке.

Пултаруллă вĕрентекен тесе палăртас килет манăн ăна. Пурнăç çулне аса илер-ха. Кĕçĕн Арапуçĕнчи нумай ачаллă çемьере çуралнă вăл. Зоя Карповнапа Василий Петрович Маркидановсен виççĕмĕшĕ пулнă.

Ирпе çемье ĕçе тата шкула васканă. Амăшĕ ялти фельдшер пунктне утнă, ашшĕ колхозри пилорамăна çул тытнă. Асламăш-кукамăш пулманран сакăр ача хăйсене хăйсем тирпейленсе ÿснĕ. Тирпейлĕхе, ĕçченлĕхе кашнийĕ ачаранах хăнăхса пынă. Учитель пулас ĕмĕт вара Фаинăн мĕн çамрăкранах çуралнă. Шăллĕсемпе йăмăкĕсене сĕтел хушшине лартса аллисене хутпа кăранташ тыттарса “урок” ирттернĕ вăл. Алла аттестат илсен вара тÿрех Шупашкарти И. Яковлев ячĕллĕ педагогика институтне çул тытнă. Экзаменсене ăнăçлă парса физикăпа математика факультетне вĕренме кĕнĕ.

Студент вăхăчĕ сисĕнмесĕр иртнĕ. 1978 çулта хĕре пурнăç çулĕ каялла тăван шкула илсе çитернĕ.

– Хама вĕрентнĕ учительсемпе пĕрле ĕçлеме пуçларăм. Именеттĕмччĕ. Вĕсем мана хăйсен хÿттине илчĕç, ĕç ăсталăхĕпе паллаштарса пычĕç. Паянхи кун та Петр Емельянович Саламатов, Нурулла Минуллович Хасянов тата ытти ĕçтешсен ырă канашĕсем асрах, – аса илет Фаина Васильевна.

Ĕçчен те тирпейлĕ, сăпайлă хĕре ял каччи асăрхать. 1980 çулта çамрăксен юратăвĕ туй кĕрекине пухать. Паянхи кун та Черновсем шăкăл-шăкăл калаçса çемье вучахне тытса пыраççĕ. Ывăлпа хĕр ÿстерчĕç вĕсем. Çитĕнекен ăру ашшĕ-амăшĕн тирпейне те илчĕ, ĕçе вĕренсе ÿсрĕ. Иккĕшĕ те Ульянов ячĕллĕ чăваш патшалăх университетĕнче пĕлÿ пухрĕç. Пĕри экономист, тепри юрист дипломĕллĕ. Халĕ яваплă ĕç вырăнĕсенче вăй хураççĕ. Ашшĕпе амăшне савăнтарма пĕрер мăнук ÿстереççĕ.

Кинĕпе хунямăшĕ пĕрешкел, теççĕ. Черновсен те çавах. 38 çулта мăшăрĕнчен тăлăха юлнă Лидия Михайловна. 3 ачине пĕччен çитĕнтернĕ. Çамрăк кинне хăйĕн хĕрĕ вырăнне йышăннă.

38 çул пĕр сĕтел хушшинче килĕштерсе апат çисе пурăнаççĕ вĕсем. Пĕр-пĕрин сăмахне итлеççĕ. Çуртра ватти ватă вырăнĕнче, çамрăкки çамрăк вырăнĕнче. Çавăнпах çемьери пурнăç пĕр тикĕс пырать.

Килти евĕр хисепĕ ĕçре те пур Фаина Васильевнан. Ăна вара каллех хăйĕн тăрăшулăхĕпе çĕнсе илнĕ. Унăн вĕренекенĕсем олимпиадăсенче, конкурссенче, фестивальсенче малти вырăнсене çĕнсе илеççĕ. Уроксем вĕçленсен те ĕç кунне малалла тăсма ÿркенмест учительница: лайăх вĕренсе пыракансемпе ĕçлет, темăна ăнланайманнисене уйрăмшарăн вĕрентет. Класс ертÿçи пулнăран ку енĕпе те сахал мар вăй хурать.

Хирти Пикшикри вăтам шкул коллективĕ Фаина Васильевнăн ĕçри çитĕнĕвĕсене тивĕçлĕ хаклама тăрăшрĕ. Иртнĕ çул вăл «Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ учителĕ» ята илме тивĕç пулчĕ. Çакă вĕрентекене малашне те çитĕнÿсем патне утма хистетех.

“Паянхи кун хама чи телейлĕ хĕрарăм тесе шутлатăп. Çуратса ÿстернĕ аттепе анне 60 çул пĕрле пурăнаççĕ. Çумра мăшăр, пăянам, ывăлпа хĕр, кинпе кĕрÿ, мăнуксем, юратнă ĕç пур. Тата мĕн кирлĕ пурнăçра!” – савăк кăмăлне пытараймасть Фаина Васильевна.

Çаксем çумне урăх мĕн хушса калайăн. Учительницăн тăрăшулăхĕ ан иксĕлтĕр, сывлăхĕ те ан хавшатăр.