ТРАДИЦИИ , ОБРЯДЫ , ПРАЗДНИКИ

АВĂН ÇАПНИ

Уйри кĕлтесене турттарса пĕтерсен авăн çапма тытăнаççĕ. Темиçе çемье пĕрле пухăнса ĕçлеççĕ. Малтанхи капана пуçланă чух: «Эй Турă, çак капана лайăх çапса пĕтерме пулăш», — тесе капан тăрринчен кĕлтесене çĕрелле пăрахаççĕ, итем çине икĕ рет сарса тухаççĕ. Сылтăм енчен пуçласа, хĕвеле майлă çапаççĕ. Икĕ ретпе икшер хут çапсан, кĕлте çыххисене çурлапа татса сылтăм енчи ретрен сылтăм урапа тапса салтса, хĕвеле май çапса каяççĕ. Ун хыççăн лашапа аштараççĕ. Лаши итем юпи тавра темиçе хут çаврă­нать. Вĕрен юпа çумне яваланса çитсен лаша хăвалаканĕ ăна тепĕр майлă çавăрать.

Кĕлтесене салатса çемĕçтерсен сенĕкпе сиктереççĕ. Ун хыççăн каллех лашапа аштараççĕ. Улăмне кĕреплепе тураса илеççĕ.

Ыраш кĕлтисене тапса-çапса тухнă хыççăн улăмне йăтса улăм ури тăваççĕ.

Çапнă, аштарнă тырра пĕр çĕре пухса купа тăваççĕ. Купаланă тыррине йывăçран тунă кĕреçепе сăвăраççĕ. Ăна сăвăр кĕреçи теççĕ.

Çил хытă вĕрнĕ чухне тырă сăвăрмаççĕ, мĕншĕн тесен ăна йăлтах çил вĕçтерсе кайма пултарать.

Пукравччен хăш-хăш çул авăн çапса пĕтерме ĕлкĕрнĕ, хăш-хăш çул пĕтерменни те пулнă.

Авăн çапса пĕтерсен çĕнĕ тырра колек çине тултарса армана авăртма каяççĕ. Авăртнă çăнăхпа çăкăр пĕçереççĕ. Çĕн çăкăр пĕçернĕ вăхăта çĕн çăкăр эрни теççĕ. Уйри тыр-пула тата килти авăнсене пĕтернĕ хыççăн авăн ĕçки тунă, авăн яшки çинĕ. Авалрах çĕнĕ тыр-пул туса илнĕ ятпа ятарласа чўклеме ирттернĕ.

Авăн çапнă вăхăтра çĕлен уявне паллă тăваççĕ. Çак вăхăтра çĕленсем хĕл каçмалăх шăтăксене кĕрсе выртаççĕ.

Хальхи вăхăтра çĕлен уявне авăн уйăхĕн 12-мĕш кунĕнче ирттереççĕ.

Авăнăн 8-мĕш кунĕнче Хорошаш кунне уявлаççĕ.

Шетмĕпуç ялĕ, А.В. Петров (1934) каласа панинчен.

 

                        

Назад        Содержание        Вперед