Республиканский совет ветеранов (пенсионеров) войны, труда, Вооруженных сил и правоохранительных органовОФИЦИАЛЬНЫЙ САЙТ

Публикации » Николаев Андриян Григорьевич

05 сентября 2018 г.

Николаев Андриян Григорьевич

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
 
 
Перейти к навигацииПерейти к поиску
Disambig gray.svg Николаев хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.
Шаблон:Карточка/ят
Шаблон:Карточка/тăван ят
Andriyan Nikolayev 1976.jpg
Патшалăх: Flag of the Soviet Union.svg СССР
Специальнăç: пилот, карап командирĕ
Çарти хисеп:
СССР СÇВ генерал-майорĕ
Экспедицисем: Восток-3
Союз-9
Çуралнă вăхăт: 5 авăн 1929Категория:Википедия:Статьи с ручной викификацией дат в карточке
Çуралнă вырăн: ШуршăлСĕнтĕрвăрри районĕ, Чăваш АССР, РСФСРСССР
3 утă 2004Категория:Википедия:Статьи с ручной викификацией дат в карточке
Вилнĕ вырăн: ШупашкарРФ
Чысланисем:
Золотая Звезда Героя Советского Союза.svg Золотая Звезда Героя Советского Союза.svg
Ленин орденĕ Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕ Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ
:СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсенче Тăван Çĕршыв хĕсметĕнче тăнăшăн 3 степеньлĕ орден
«Ĕçри маттурлăхшăн (Вăрçăри маттурлăхшăн). Владимир Ильич Ленин 100 çул тултарнине асăнмалăх
20 years of victory rib.png
«СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсен ветеранĕ» медаль
CombatCooperationRibbon.png
«СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсем 40 çулта» медаль
«СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсем 50 çулта» медаль
«СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсем 60 çулта» медаль
«СССР Хĕçпăшаллă Вăйĕсем 70 çулта» юбилей медалĕ
I степеньлĕ «Хĕсметре тӳрĕлле тăнăшăн» II степеньлĕ «Хĕсметре тӳрĕлле тăнăшăн» III степеньлĕ «Хĕсметре тӳрĕлле тăнăшăн»
53px
СССР вĕçевçĕ-комонавчĕ СССР патшалăх парни — 1981 СССР тава тивĕçлĕ спорт ăсти Шупашкарăн хисеплĕ гражданинĕ Шаблон:1 класри çар вĕçевçи

Ют патшалăхсен:

Шаблон:Социализм Ĕçĕн Паттăрĕ (БХР) Шаблон:Социализм Ĕçĕн Паттăрĕ (Вьетнам) Шаблон:МХР Ĕç паттăрĕ
Сухэ-Батор орденĕ
Order of Georgi Dimitrov - Bulgaria.png Медаль «За укрепление братства по оружию» (Народная Республика Болгария)
Шаблон:Медаль «100 лет Освобождения Болгарии от османского рабства» Med 30th anniversary of victory over japan.PNG Med XXXth anniversary of chalkin gol victory rib.PNG
Шаблон:Орден Знамени ВНР с алмазами Нил орденĕн Мăн хăйăвĕ
Шаблон:Индонези Çăлтăрĕн 2 степеньлĕ орденĕ Шаблон:Гуркка Сылтăм аллин 1 класри орден
Шаблон:Карточка/Викиампар

Андрия́н Григо́рьевич Никола́ев (1929 çулхи авăнăн 5-мĕшĕШуршăлСĕнтĕрвăрри районĕЧăваш АССРРСФСРСССР — утă, 3 2004ШупашкарРаççей Федерацийĕ) — совет 3-мĕш космонавчĕ, иккĕ хутчен Совет Союзĕн Паттăрĕ, авиаци генерал-майорĕчăваш.

Пурнăçĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1947 çулта Сĕнтĕрвăрринчи вăрман хуçалăх техникумĕнчен вĕренсе тухсан Карелире «Южкареллес» трестра вăрман каснă. 1950 çулта çар хĕсметне кайнă. 1951 çулта Фрунзери çар авиаци летчикĕсен училищинче вĕренме пуçланă. 1954 çулта училище хыççăн Мускав çывăхĕнчи авиаци пайĕсенче хĕсметре тăнă. 1960 çулта совет космонавчĕсен ушкăнне чĕнсе илнĕ. «Восток» ятлă карапсем çинче вĕçев ĕçĕсене вĕреннĕ.

1961 çулхи çурла уйăхĕнче Г. С. Титов «Восток-2» космос карапĕ çинче вĕçнĕ чухне унăн дублёрĕ пулнă.

1962 çулхи авăнăн 11-15-мĕшĕсенче «Восток-3» космос карапĕ çинче хăйĕн пĕрремĕш космос вĕçевне тухнă. Тĕнчере пĕрремĕш ушкăнлă космос карапĕсен («Восток-3» и «Восток-4») вĕçевне хутшăннă. Космосра 3 талăк та 22 сехет те 22 минут вăхăт ирттернĕ. Ун хыççăн пулас вĕçевсене хатĕрленет, 1963-1968 çулсенче космонавтсен ушкăнĕн командирĕ. Ĕçленĕ чухнех 1968 çулта Çар-вĕçевçĕ инженерсен Н. Е. Жуковский ячĕллĕ академинчен вĕренсе тухнă. 1968 - 1974 çулсенче - космонавтсене хатĕрлекен Ю. А. Гагарин ячĕллĕ Тĕпĕн пуçлăхĕн çумĕ. Уйăх çине вĕçме хатĕрленнĕ.

1969 çулхи кăрлачăн 22-мĕшĕнче Николаева тĕпĕр иккĕ космонавтпа — В.В. Терешковăпа тата Г.Т. Береговойпа Кремльте автомобильпе пынă чухне Совет Çарĕн çар çынĕ — Виктор Ильин — ССКП ТК Тĕп секретарĕ Л.И. Брежнев вырăнне йышăнса — пăшалран пенĕ. Николаева пуля çурăмран сĕртĕнсе кайнă; çапах та вăл вилĕмле суранланнă шоферăн рульне ярса илнĕ те автомобиле чарнă.

1969 çулхи чӳк уйăхĕнче Союз-8 карапăн дубль экипажĕн командирĕ пулнă. 1970 çулхи çĕртме уйăхĕн 1 - 19-мĕшĕсенче Союз-9 карап экипажĕн командирĕ пулса Виталий Севостьянов борт-инженерпа пĕрле вăл вăхăтри чи тăсăк космос вĕçевне ирттернĕ. Çĕр çине ансан космонавтсем хăйсене питĕ начар туйнă, урисемпе утайми пулнă. Çак амаклăха медицина литературинче «Николаев эффекчĕ»теме йышăннă. Вĕçевĕ 17 талăк та 16 сехет те 58 минут та 55 секунд пынă. Пĕтĕмпе космосра - икĕ хут хăпарса -21 талăк та 15 сехет те 20 минут та 55 секунд . В 1974 çултанпа - космонавтсене хатĕрлекен Ю. А. Гагарин ячĕллĕ Тĕпĕн пуçлăхĕн пĕрремĕш çумĕ.

РСФСР Аслă Канашлăвĕн 6 - 11 чĕнĕвĕсен депутачĕ. 1990 - 1993 çулсенче РСФСР халăх депутачĕ.

Чăваш Ен президенчĕн Н.В. Фёдоровăн йышăнăвĕпе мăнаçлăн тăнван енре — Шуршăл ялĕн çăвинче пытарнă, çакăнпа хĕрĕ — Елена Майорова — килĕшмен, вăл ашшĕн виллине Çăлтăр хулинекуçарасшăн пулнă.

Çемье[тӳрлет | кодне тӳрлет]

8 çул хушши Валентина Терешкова — тĕнчери пĕрремĕш космонавт- хĕрарăмпа мăшăрлă пурăннă (Нумай хутчен совет прессинче çырса кăтартнă «Космос туйĕ»).

Чыславсемпе парнесем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Иккĕ хутчен Совет Союзĕн Паттăрĕ. Ленин икĕ орденĕпе, Ĕçлĕ Хĕрлĕ Ялав, Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕсемпе, медальсемпе чысланă. К. Э. Циолковский ячĕллĕ, «Космос», де Лаво тата Ю. А. Гагарин ячĕллĕ ылтăн медальсемпе тивĕçтернĕ. НРБ Социалла Ĕç Паттăрĕ. ДРВ Ĕç Паттăрĕ. МНР Паттăрĕ. Георгий Димитров, Кириллпа и Мефодий (Болгари), Ялавăн бриллиантсемпе I степеньлĕ (Венгри), Сухэ-Батор (Монголи), Çăлтăр II класлă (Индонези), Ожерелье Нила (Египет) орденĕсене парса чапланă. Даниэльпе Флоренс Гуггенхеймсен премине илме тивĕç пулнă. Тĕнчери астронавтика академин хисеплĕ пайташĕ. СССР патшалăх преми лауреачĕ (1981). КалугаСмуленРжевМахачкалаНальчикКаспийск (Раççей), Караганда (Казахстан), Дархан (Монголия), СофияПетричСтара-ЗагораВарнаПлевен (Болгари), Карлови-Вари (Чехи), Буира (Алжир) хулисен хисеплĕ гражданинĕ. Уйăх çинчи кратера Николаев ятне панă.

Асăнмалăх[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Уйăхăн тепĕр енчи кратер.
  • Инза (Чĕмпĕр обл.) хулинчи урам
  • 10-мĕш шкул Шупашкар
  • Кокшакассинчи вăтам шкул (Çĕрпӳ районĕ).
  • Космонавт Николаев А.Г. урамĕ (Шупашкар)
  • ача-пăча паркĕ (Шупашкар)
  • Урам Красноярск.
  • Кану паркĕ (Элĕк)

Почтă марккисем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Николаева халалланă почтă марккисене тĕрлĕ çĕр-шывсенче пичетленĕ:

Çавăн пекех[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • А.Г.Николаев "Космос без границ", Мускав, 1979.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

 

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Золотая Звезда Героя Советского Союза.svg Николаев Андриян Григорьевич «Патшалăх паттăрĕсем» сайтĕнче

 

Шаблон:СССР вĕçевçĕ-космонавчĕсем

 

Мой МирВКонтактеОдноклассники
Система управления контентом
TopList Сводная статистика портала Яндекс.Метрика